بررسی تطبیقی برهان فطرت و برهان اجماع عام در اثبات وجود خدا
Authors
Abstract:
به گواه تاریخ، انسانها همیشه به گونهای «خداجو»و «خداگرا» بودهاند. برخی معتقدند این در سرشت انسانها قرار دارد و هر انسانی با این تمایل الهی زاده میشود. از این ویژگی همه زمانی و همه مکانی انسانها به فطرت تعبیر میشود. بسیاری از دانشمندان کوشیدهاند با استفاده از این ویژگی مشترک در انسانها به اثبات خداوند بپردازند. در اندیشه اسلامی از این تلاش به برهان فطرت یاد شده و در تفکر فلسفی و کلامی غرب به نام برهان اجماع عام شناخته میشود. اگر چه این دو برهان تفاوت هایی در شکل تقریر و رویکرد دارند؛ ولی ویژگی مشترک آنها استفاده از گرایش الهی همگانی انسان ها برای اثبات وجود خداوند است. در این مقاله کوشیدهایم به بیان دیدگاههای کسانی که به گونه مفصلتری به این برهان پرداختهاند، بپردازیم. تأمل در شکل کلی تقریرها نشان میدهد که تقریرهای برهان فطرت و برهان اجماع عام نمیتوانند به تنهایی و بدون اتکا به اصل علیت یا فقر وجودی، وجود خداوند را اثبات کنند. در این مقاله ضمن بررسی تطبیقی این دو برهان، نقدهای وارد شده به هر کدام را بررسی نموده و به وجوه اشتراک و افتراق آن دو پرداختهایم.
similar resources
پژوهشی در باب برهان اجماع عام و مقایسه آن با برهان فطرت
این پژوهش بر آن است که برهان اجماع عام بر اثبات وجود خدا را با برهان فطرت مقایسه کند. ابتدا قرائتهای مختلف برهان اجماع عام مطرح گردیده است: 1. تفسیرهای زیستشناختی که از عمومیت اعتقاد به وجود خدا، فطری بودن و نیز وجود خارجی خدا ثابت میشود. 2. برهانهای ذوحدین ضد شکاکیت که برای اثبات وجود خدا علاوه بر اعتقاد عمومی (بر وجود خدا) از عقل نیز کمک گرفته میشود. همچنین انتقادهای جان لاک و دیگران ب...
full textتبیین تقریرهای برهان فطرت (تضایف) بر اثبات وجود خدا (با تأکید بر آرای آیتالله شاهآبادی)
اثبات گرایش فطری و درونی در نهاد انسانها به سوی پروردگارشان، یکی از بهترین راههای اثبات و شناخت خدا است؛ چراکه این راه، ذاتی، همگانی، تغییرناپذیر و پایدار است و میتواند از استوارترین برهانهای اثبات وجود خدا باشد. از آنجا که فطرت انسان، دارای گرایشهای مختلف است، تقریرهای برهان فطری نیز براساس این گرایشها متفاوتند. در برهان فطرت عشق به کمال مطلق، با استفاده از عشق ذاتی و درونی انسان به کمال...
full textبررسی برهان درجات کمال بر اثبات وجود خدا
اثبات وجود خدا، همواره از مهمترین دغدغههای فکری بشر بوده است. از اینرو، در طول تاریخ اندیشههای دینی، اقامۀ برهانهای مختلف برای اثبات وجود خداوند و نیز سنجش میزان اعتبار هر کدام از این برهانها؛ از مسائل اساسی اندیشمندان بودهاند. یکی از این برهانها که بیشتر در فلسفۀ غرب و در آثار توماس آکوئیناس عرضه شد، برهان درجات کمال است که البته بهدلیل سوءفهمهایی که در ادراک آن صورت گرفته، مورد نقده...
full textMy Resources
Journal title
volume 5 issue 11
pages 169- 188
publication date 2014-03-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023